Δερματίτιδα εξ' επαφής

Δερματίτιδα
εξ’ επαφής

Η δερματίτιδα εξ’ επαφής διαγιγνώσκεται κλινικά από τον δερματολόγο, ο οποίος λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό.

Συχνές Ερωτήσεις

Τι είναι η δερματίτιδα από επαφή;

Η δερματίτιδα από επαφή είναι φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος που οφείλεται στη δράση, πάνω στο δέρμα, διαφόρων ουσιών.

Ποια είναι τα είδη της δερματίτιδας από επαφή;

Υπάρχουν τρεις τύποι δερματίτιδας εξ’ επαφής:

αλλεργική δερματίτιδα εξ’ επαφής
ερεθιστική δερματίτιδα εξ’ επαφής
φωτοδερματίτιδα εξ’ επαφής

Η αλλεργική δερματίτιδα από επαφή, προκύπτει όταν ουσίες δρουν πάνω στο δέρμα ως αλλεργιογόνα και προκαλούν, με ανοσολογικό μηχανισμό, κοκκίνισμα στο δέρμα και σε σοβαρές καταστάσεις οίδημα και φυσαλίδες.

Η ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής είναι ο συνηθέστερος τύπος δερματίτιδας εξ’ επαφής. Προκύπτει όταν το δέρμα έρχεται σε επαφή με μια τοξική ουσία. Η ερεθιστική δερματίτιδα εξ’ επαφής επηρεάζει συχνότερα τα χέρια, λόγω παρατεταμένης και επαναλαμβανόμενης έκθεσης σε ουσίες που ερεθίζουν ή βλάπτουν το δέρμα πχ. καυστικούς παράγοντες, απορρυπαντικά κτλ.

Η φωτοδερματίτιδα εξ’ επαφής είναι λιγότερο συχνή. Μια φωτοαλλεργική αντίδραση μπορεί να αναπτυχθεί όταν η υπεριώδης ακτινοβολία αλληλεπιδρά με χημικούς παράγοντες που υπάρχουν πάνω στο δέρμα. Ο φωτοευαισθητοποιός παράγοντας (πχ. αρώματα, παρα-αμινοβενζοϊκό οξύ, φυτά, σύκα κτλ), μπορεί να εφαρμόζεται απευθείας στο δέρμα, οπότε οι βλάβες θα αναπτυχθούν στο σημείο εφαρμογής μετά την έκθεση. Όμως, φωτοτοξικές και φωτοαλλεργικές βλάβες μπορούν να αναπτυχθούν και σε δέρμα που εκτίθεται στον ήλιο ενώ λαμβάνονται συστηματικά κάποιες ουσίες, δηλαδή φάρμακα. Στην περίπτωση αυτή, βλάβες φωτοαλλεργίας θα αναπτυχθούν σε όλες τις εκτεθειμένες περιοχές.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της δερματίτιδας από επαφή;

Η δερματίτιδα εξ’ επαφής είναι φλεγμονώδης κατάσταση της επιδερμίδας και του χορίου, η οποία ανάλογα με το στάδιο ή την διάρκειά της, μπορεί να προκαλέσει διαφορετικά συμπτώματα. Έτσι, τις πρώτες μέρες (οξεία φάση), μπορεί να συνοδεύεται από κνησμό, οροροή, ερύθημα και φυσαλίδες ενώ αργότερα(χρόνια φάση), από ξηρότητα, υπερκεράτωση, λειχηνοποίηση και ίσως ρωγμές.

Πού μπορεί να εμφανιστεί η δερματίτιδα από επαφή;

Εμφανίζεται σε όλο το σώμα, το πρόσωπο και τα άκρα και διακρίνεται στην εντοπισμένη, όταν εμφανίζεται σε συγκεκριμένο μέρος του σώματος και στη γενικευμένη που εμφανίζεται σε ολόκληρο το σώμα.

Από τι μπορεί να προκληθεί μια δερματίτιδα από επαφή;

Ερεθιστικοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν ερεθιστική δερματίτιδα εξ’ επαφής είναι:

σαπούνια και απορρυπαντικά
απολυμαντικά, αντισηπτικά και αντιβακτηριακά
συντηρητικά ή αρώματα που βρίσκονται σε προϊόντα περιποίησης ή καλλυντικά
διαλύτες
λάδια μηχανών
οξέα και αλκάλια
τσιμέντο
σκόνες, σκόνη και χώμα
νερό – ιδιαίτερα σκληρό, ασβεστολιθικό ή πολύ χλωριωμένο νερό
φυτά

Τα αλλεργιογόνα που προκαλούν συνήθως αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής περιλαμβάνουν:

συντηρητικά και αρώματα που περιέχονται σε καλλυντικά, βαφές μαλλιών και σκληρυντικά βερνικιών νυχιών
μέταλλα – όπως νικέλιο ή κοβάλτιο που περιέχονται σε κοσμήματα
ορισμένα τοπικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών κορτικοστεροειδών, σε σπάνιες περιπτώσεις
λάτεξ και καουτσούκ
υφάσματα , ιδιαίτερα οι βαφές και οι ρητίνες που περιέχονται σε αυτά
ισχυρές κόλλες – όπως κόλλες εποξειδικής ρητίνης
ορισμένα φυτά – όπως χρυσάνθεμα, ηλιοτρόπια, νάρκισσους, τουλίπες και primula

Πώς γίνεται η διάγνωση της εξ’ επαφής δερματίτιδας και τι είναι τα Patch tests;

Η δερματίτιδα εξ’ επαφής διαγιγνώσκεται κλινικά από τον δερματολόγο, ο οποίος λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό. Όταν το κρίνει απαραίτητο, διενεργεί για τη διερεύνησή της, τις επιδερμιδικές δοκιμασίες, γνωστές ως Patch tests.

Τα Patch tests (PT) είναι ο ιδανικός τρόπος για τη διάγνωση της εξ’ επαφής δερματίτιδας και την ανεύρεση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου. Τοποθετούνται έμπλαστρα εμποτισμένα με τα υπό διερεύνηση αλλεργιογόνα στο άνω μέρος της πλάτης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το άνω μέρος του βραχίονα.

Τα έμπλαστρα διατηρούνται στη θέση τους για 48 ώρες μετά την εφαρμογή τους. Το τεστ διαβάζεται αρχικά 20-30 λεπτά μετά την αφαίρεση των επιθεμάτων. Μια δεύτερη ανάγνωση γίνεται μεταξύ 3-7 ημερών μετά την εφαρμογή των επιθεμάτων και μία τελευταία ανάγνωση 7-10 ημέρες μετά.

Τι θα πρέπει να προσέξουν οι ασθενείς πριν τα Patch tests;

Ιδανικά, οι ασθενείς δεν πρέπει να λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα όπως συστηματικά κορτικοστεροειδή, κυκλοσπορίνη και μυκοφαινολάτη πριν από τα PT.
Τοπικά κορτικοστεροειδή και αναστολείς καλσινευρίνης δεν πρέπει να εφαρμόζονται στη θέση του τεστ 5 έως 7 ημέρες πριν.
Οι ασθενείς θα πρέπει επίσης να μην κάνουν ηλιοθεραπεία 2-4 εβδομάδες πριν από τα PT και το δέρμα στο σημείο εφαρμογής πρέπει να είναι καθαρό.
Τα PT δεν γίνονται σε ασθενείς που είναι έγκυες ή θηλάζουν.

Πώς μπορώ να προστατέψω το δέρμα μου και να προλάβω τη δερματίτιδα από επαφή;

Είναι σημαντικό να προστατεύουμε το δέρμα μας, ειδικά όταν πρόκειται για επαγγελματική δερματίτιδα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό, όπως γάντια, γυαλιά, ασπίδες προσώπου, στολές και βαμβακερές επενδύσεις κάτω από γάντια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει χρήση εξειδικευμένων κρεμών φραγμού.
Για την δερματίτιδα των χεριών, συνιστάται η αποφυγή του υπερβολικού πλυσίματος των χεριών και η χρήση μη ερεθιστικών ενυδατικών κρεμών που ενυδατώνουν και αποκαθιστούν τον προστατευτικό φραγμό της επιδερμίδας.
Επιλέξτε ήπια σαπούνια, ενυδατικές κρέμες και απορρυπαντικά, αποφύγετε βαφές ή αρώματα.
Φοράτε γάντια για να προστατέψετε τα χέρια σας, σε περίπτωση που η επαφή με αυτές τις χημικές ουσίες είναι αναπόφευκτη, ωστόσο να γνωρίζετε ότι μπορεί να γίνετε αλλεργικοί στα γάντια.
Πλύνετε το δέρμα αμέσως μετά την επαφή με αλλεργιογόνο για να περιορίσετε την εξάπλωση και τη σοβαρότητα της αντίδρασης, όπως μετά από γνωστή επαφή με αλλεργιογόνο φυτού (πχ δηλητηριώδης κισσός).
Εφαρμόστε καλύμματα πάνω σε μεταλλικά στοιχεία που υπάρχουν πάνω στα ρούχα, για να αποφύγετε την επαφή με το νικέλιο.

Ποια είναι η θεραπεία για την δερματίτιδα από επαφή;

Η δερματολόγος Dr Μαρία Ζιώγα μπορεί να συστήσει κρέμες, αλοιφές ή διαλύματα κορτικοστεροειδών για τοπική χρήση καθώς και κομπρέσες στη φάση της ορορροής. Θεμελιώδης στόχος, επίσης είναι η καλή ενυδάτωση του δέρματος με μαλακτικούς και ενυδατικούς παράγοντες τοπικά και απαλά καθαριστικά και σαπούνια. Εάν ο κνησμός είναι έντονος μπορεί να συστήσει αντισταμινικά από του στόματος. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να συστήσει κορτικοστεροειδή από το στόμα ενώ σε χρόνιες και περίπλοκες καταστάσεις μπορεί να χρησιμοποιήσει και άλλες αγωγές όπως κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη, αζαθειοπρίνη και μυκοφαινολάτη μοφετίλη ή και φωτοθεραπεία (PUVA).

Τι πρέπει να κάνετε άμεσα αν εμφανίσετε δερματίτιδα από επαφή;

Καθαρίστε αμέσως το δέρμα σας με ήπιο σαπούνι και χλιαρό νερό για να αφαιρέσετε την ερεθιστική ουσία.
Μην ξύνετε το ερεθισμένο δέρμα. Το ξύσιμο μπορεί να επιδεινώσει τον ερεθισμό ή ακόμη και να προκαλέσει επιμόλυνση του δέρματος που στη συνέχεια απαιτεί θεραπεία με αντιβιοτικά.
Αν ο κνησμός είναι έντονος, κάντε κρύες κομπρέσες.

Κλείστε το ραντεβού σας!

Ρωτήστε τη γιατρό